1) ການໂທມກິ່ງໃນອາກາດ (Air Layering)

ເປັນວິທີທີ່ຄິດຄົ້ນຂຶ້ນໃນປະເທດຈີນມີຊື່ເອີ້ນວ່າ: Chinese layering, Pot layering, marcottage, gootee... ຄວນເລືອກກິ່ງທີ່ມີອາຍຸພໍເໝາະ ໃນໄລຍະທີ່ຕົ້ນແມ່ພັນ​ດີ ຢູ່ໃນຊ່ວງຈະເລີນເຕີບໂຕ, ກິ່ງທີ່ມີອາຍຸຫຼາຍການເກີດຮາກຈະບໍ່ດີ, ໄລຍະເວລາທີ່ເໝາະສົມໃນການໂທມກິ່ງແມ່ນສັງເກດໄດ້ຈາກຄວາມສາມາດໃນການລອກເປືອກອອກຈາກກິ່ງໄດ້ງ່າຍ.

v  ການຕຽມວັດສະດຸອຸປະກອນ ກ່ອນການໂທມກິ່ງແບບອາກາດ

1.   ຕຽມວັດສະດຸທີ່ໃຊ້ໂທມ: ໂດຍສະເພາະແມ່ນກາບພ້າວຊຶ່ງເປັນວັດສະດຸທີ່ສາມາດຮັກສາຄວາມຊຸ່ມໄດ້ດີ ການກຽມເບົ້າໂທມມັກນິຍົມກັນເຮັດ 2 ວິທີຄື:

-     ການຕຽມເບົ້າໂທມແບບບັນຈຸໃສ່ຖົງຢາງ: ປະຕິບັດໂດຍການນຳເອົາກາບພ້າວ​ໄປແຊ່ນ້ຳ​ໄວ້ປະມານ 1 - 2 ເດືອນ ຫຼື ຈະຕົ້ມປະມານ 3 - 4 ຊົ່ວໂມງ ຊຶ່ງຈະອ່ອນນຸ້ມດີທີ່ສຸດ, ຈາກນັ້ນຈິ່ງນໍາມາຟັກໃຫ້ມຸ່ນລະອຽດດີ ແລ້ວຖອກນ້ຳໃສ່ໃຫ້ຊຸ່ມພໍປະ ມານ ໂດຍບໍ່ປຽກ ແລະ ບໍ່ຊຸ່ມເກີນໄປ, ນໍາມາບັນຈຸລົງໃສ່ຖົງຢາງຂະໜາດ 4 x 6 ນິ້ວ, ມັດປາກຖົງ​ຢາງດ້ວຍເຊືອກຟາງ ບັນຈຸກາບ​ພ້າວໃສ່ໃຫ້ແໜ້ນພໍປະມານ. ວິທີນີ້ເວລາປະຕິບັດໃນການໂທມແມ່ນເຮັດໄດ້ໄວ ແຕ່ຈະສິ້ນເປືອງກາບພ້າວຫຼາຍ.

-     ການຕຽມເບົ້າໂທມແບບໃຊ້ແຜ່ນຢາງຫໍ່: ວິທີການແຊ່ກາບພ້າວ ແມ່ນເຮັດຄືກັນກັບແບບຂ້າງເທິງນັ້ນ ແຕ່ວິທີນີ້ຫຼັງຈາກແຊ່ກາບພ້າວແລ້ວ ນຳມາທຸບໃຫ້ອ່ອນນຸ້ມດີ ໂດຍຕັດເປັນທ່ອນ ຍາວປະມານ 10-12 cm ຫຼື ປະມານ 1 ກຳມື. ວິທີນີ້ຈະປະຢັດກາບພ້າວໄດ້ດີ ແຕ່ເວລາປະຕິບັດໃນການໂທມຈະຊັກຊ້າກວ່າແບບເບົ້າຖົງຢາງ.

2.   ຄວນເລືອກກິ່ງທີ່ມີຄວາມອຸດົມສົມບູນ, ຈະເລີນເຕີບໂຕດີ,ເປັນກິ່ງຕັ້ງຊື່ ຈະເຮັດໃຫ້ການອອກຮາກຮອບກິ່ງດີກ່ວາກິ່ງທີ່ອຽງ ຫຼື ເນີ້ງ, ຂະໜາດຂອງກິ່ງພໍ  ເໝາະ ບໍ່ໃຫຍ່ ແລະ ນ້ອຍເກີນໄປ, ຂະໜາດຂອງລວງຮອບປະມານ 3-6 cm ຫຼື ເທົ່າກັບນີ້ວກ້ອຍ ແລະ ຫົວແມ່ມື ແລະ ຕ້ອງເປັນກິ່ງທີ່ບໍ່ຢູ່ໃນຊ່ວງໄລຍະອອກດອກ ແລະ ຕິດໝາກ ຄວາມຍາວຂອງກິ່ງ ລະຫວ່າງຮອຍປາດຫາປາຍຍອດ ຖ້າໄມ້ກິ່ງ ຫຼື ຂໍ້ສັ້ນປະມານ 25-30 cm ແຕ່ຖ້າໄມ້ກິ່ງ ຫຼື ຂໍ້ຍາວປະມານ 25-30 cm. ເປັນກິ່ງທີ່ມີໃບຢູ່ ເພື່ອຊ່ວຍໃນການສ້າງອາຫານ ແລະ ຊ່ວຍສົ່ງສານເລັ່ງການເກີດຮາກຈາກໃບມາຍັງບໍລິເວນເກີດຮາກ ເປັນກິ່ງທີ່ໄດ້ຮັບແສງແດດເຕັມທີ່ ກິ່ງທີ່ຢູ່ໃນຮົມບໍຄວນເອົາ ເພາະອອກຮາກໜ້ອຍ ຫຼື ອອກຮາກຊ້າ, ບາງຄັ້ງບໍ່ອອກເລີຍ, ອາຍຸຂອງກິ່ງທີ່ເໝາະສົມຄວນມີອາຍຸ 1 ປີ, ການປະຕິບັດຄວນເຮັດໃນລະດູຝົນ ລະ ຫວ່າງ ເດືອນພຶກສະພາ ເຖິງເດືອນ ສິງຫາ ໃນໄລຍະພືດຢູ່ໃນຊ່ວງຈະເລີນເຕີບໂຕ ຖ້າເຮັດໃນຊ່ວງລະດູຮ້ອນ ຕ້ອງໄດ້ຫົດນ້ຳຢ່າງສະໝ່ຳສະເໝີ.

v  ການໂທມກິ່ງແບບອາກາດສາ​ມາດ​ເຮັດ​ໄດ້ 3 ວິ​ທີ​ຄື:

ກ. ວິ​ທີ​ການ​ຫັ່ນ​ກິ່ງ

ເປັນ​ວິ​ທີ​ທີ່​ເໝາະ​ກັບກິ່ງ​ໄມ້ທີ່ເກີດ​ຮາກ​ງ່າຍເຊັ່ນ: ໝາກລິນຈີ່, ລຳໄຍ ພືດຕະກຸນສົ້ມ ແລະ ດອກກຸຫຼາບ, ດອກເຈ້ຍ ເປັນຕົ້ນ. ວິທີການປະຕິບັດຄື: ໃຊ້ມີດຕິດຕາຕໍ່ກິ່ງ ຫັ່ນເປືອກຂອງກິ່ງໂດຍຮອບ 2 ຮອຍຫ່າງກັນ ເພື່ອຕັດທໍ່ລຳລຽງທາດອາຫານຜ່ານທໍ່ອາຫານຈາກໃບລົງສູ່ສ່ວນລຸ່ມຂອງຮອຍຫັ່ນ ໂດຍຫັ່ນດ້ານເທິງໃຫ້ຢູ່ລຸ່ມຂໍ້ ຫຼື ຕາປະມານ 0,5 - 1 ຊມ ຊຶ່ງໄລຍະຫ່າງລະຫວ່າງຮອຍຫັ່ນດ້ານເທິງ ແລະ ດ້ານລຸ່ມ ເທົ່າກັບເສັ້ນລອບວົງຂອງກິ່ງນັ້ນ ຈາກນັ້ນກໍ່ໃຊ້ປາຍມີດຂີດເປັນທາງຍາວລົງ ເພື່ອລອກເອົາເປືອກໄມ້ ຫຼື ທໍ່ອາຫານອອກ  ໃນພືດບາງຊະນິດ ອາດຈະໃຊ້ຄີມບີບແລ້ວໝູນເອົາເປືອກອອກ, ຈາກນັ້ນກໍໃຊ້ສັນມີດຂູດເນື້ອເຍື່ອຈະເລີນທີ່ຕິດຢູ່ກັບເນື້ອໄມ້ອອກໃຫ້ໝົດ ການຂູດຄວນຂູດເບົ້າໆ ຈາກດ້ານເທິງລົງຫາດ້ານລຸ່ມ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ເນື້ອເຍື້ອຈະເລີນມີການສ້າງທໍ່ອາຫານ ຫຼື ​ເປືອກຂື້ນມາໃໝ່ ແລະ ຕ້ອງລະວັງບໍ່ໃຫ້ທໍ່ນ້ຳໄດ້ຮັບອັນຕະລາຍ ແລະ ຮັກສາຮອຍບາດແຜດ້ານເທິງ ຊຶ່ງຈະເປັນບໍລິເວນສະສົມອາຫານສຳລັບການເກີດຂອງຮາກ.

ຂ. ວິ​ທີ​ການ​ປາດ​ກິ່ງ

ຄື​ການ​ເຮັດ​ບາດ​ແຜ​ໃນ​ກິ່ງ ໂດຍ​ການ​ປາດ​ໃຫ້​ເຂົ້າ​ເນື້ອ​ໄມ້ ປະ​ມານ 1 cm ​ຂອງ​ເສັ້ນ​ຜ່າ​ສູນ​ກາງ​ຂອງ​ກິ່ງ​ພັນ ​ຍາວ 3-5 cm, ເປີດ​ປາກບາດ​ແຜ​ໃຫ້​ກ້​ວາງ ແລ້ວ​ນຳ​ເອົາ​ໄມ້​ນ້ອຍໆ ຄັດ​ໄວ້​ເພື່ອ​ໃຫ້​ບໍ​ລິ​ເວນ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ເກີດ​ຮາກ ວິ​ທີ​ນີ້ເໝາະ​ກັບ​ໄມ້​ໃຫ້​ໝາກຄື: ໝາກ​ກຽງ, ໝາກ​ສີ​ດາ ແລະ ສົ້ມ​ຂຽວ​ຫວານ.

ຄ. ວິ​ທີ​ການ​ຂີດ​ກິ່ງ

ເປັນ​ວິ​ທີ​ການເຮັດ​ບາດ​ແຜ​ອີກ​ແບບ​ໜຶ່ງຄື: ຂີດ​ບໍ​ລິ​ເວນ​ກິ່ງ​ໂທມໃຫ້​ເຂົ້າ​ເນື້ອໄມ້ ແລະ ຂະ​ໜານ​ໄປ​ກັບ​ກິ່ງ ຍາວ​ເທົ່າ​ກັບ​ເສັ້ນ​ຮອບ​ວົງ​ຂອງ​ກິ່ງ​ພັນ, ການ​ຂີດ​ນີ້ຈະເຮັດ​ກັບ​ກິ່ງ​ທີ່​ຍັງ​ອ່ອນ​ຢູ່ ​ແລະ ​ແຕກ​ຮາກ​​ໄດ້ງ່າຍເຊັ່ນ: ກຸ​ຫລາບ​ບາງ​ຊະ​ນິດ, ຍີ່​ໂຖ ແລະ ໂກ​ສົນ.

v  ການນຳເອົາວັດສະດຸຫຸ້ມບາດແຜ ແລະ ການຕັດຊຳກິ່ງໂທມ

-     ຫຼັງຈາກເຮັດບາດແຜສຳເລັດແລ້ວ ໃຊ້ສານເລັ່ງຮາກທາໃສ່ຮອຍຫັ່ນດ້ານເທິງ ເພື່ອກະຕຸ້ນການເກີດຮາກທີ່ບໍລິເວນເໜືອຮອຍປາດດ້ານເທິງເປັນຈຸດກຳເນີດຮາກ ຫຼື ເກີດຮາກ, ອາດຈະປາດເປັນຮອຍທາງຍາວ 2 - 3 ຮອຍ, ຍາວປະມານ 0.5 cm ບໍລິເວນທີ່ຈະເກີດຮາກໃໝ່ ເພື່ອຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ຮາກເກີດໄດ້ຫຼາຍຂຶ້ນ.

         v ວິທີການ​ນໍາ​ເອົາ​ສານ​ເລັ່ງຮາກ​ທາ​ຮອຍ​ປາດ​ດ້ານ​ເທິງ

-     ຖ້າຕົ້ນໄມ້ທີ່ເກີດຮາກຍາກເຊັ່ນ: ລຳໄຍ, ລີ້ນຈີ່ ແລະ ພືດ ອື່ນໆ ໃຫ້ນຳເອົາດິນໜຽວທີ່ມີຄວາມຊຸ່ມພໍປະມານ ມາ​ໂອບໃສ່ຮອຍຫັ່ນດ້ານເທິງ ຈາກນັ້ນຈິ່ງນຳເອົາຂຸຍ ໝາກພ້າວ ຫຼື ວັດສະດຸອື່ນໆ ມາຫຸ້ມໃສ່

-     ນຳຖົງທີ່ບັນຈຸຂຸຍໝາກພ້າວ ທີ່ຕຽມໄວ້ມາຫຸ້ມໃສ່ ຖ້າເບົ້າແບບຫໍ່ແມ່ນນຳເອົາກາບພ້າວທີ່ຕັດເປັນທ່ອນມາຫໍ່ໃສ່ຮອຍຫັ່ນ ແລ້ວນຳເອົາແຜ່ນຢາງມາຫໍ່ທັບກາບພ້າວໃຫ້ ແໜ້ນພໍປະມານ, ຈາກນັ້ນ ຈິ່ງເອົາເຊືອກຟາງມາມັດທາງສົ້ນເທິງ ແລະ ລຸ່ມໃຫ້ແໜ້ນ. ຖ້າເບົ້າແບບບັນຈຸໃສ່ຖົງຢາງ ແມ່ນນຳມາປາດຕາມທາງຍາວ ແລ້ວມາຫຸ້ມໃສ່ຮອຍຫັ່ນໂດຍຮອບ ຈາກ​ນັ້ນ ຈິ່ງ​ນໍາ​ເອົາ​ເຊືອກ​ຟາງ​ມາມັດໃຫ້ແໜ້ນ ຢ່າໃຫ້ມີການເຄື່ອນ​ເໜັງ, ບໍ່ດັ່ງນັ້ນ ຈະເຮັດໃຫ້ຮາກຈີກ​ຂາດ ​ເຮັດ​ໃຫ້​ເກີດ​ມີ​ຜົນ​ເສຍ​ຫາຍ.

         v ວິທີການ​ນໍາ​ເອົາ​ວັດ​ສະດຸຫໍ່​ກິ່ງ​ໂທມ

-     ເມື່ອເກີດຮາກທີ່ມີປະລິມານ ຫຼາຍພໍສົມຄວນແລ້ວຈະໃຊ້ເວລາແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມແຕ່ລະຊະນິດພືດເຊັ່ນ: ລີ້ນຈີ່ ປະມານ 35-40 ວັນ, ລຳໄຍປະມານ 90-100 ວັນ, ໝາກນາວ ແລະ ໝາກສີດາປະມານ 28 - 30 ວັນ. ສັງເກດສີຂອງຮາກເລີ່ມມີການປ່ຽນແປງ ແລະ ມີຮາກຈຳນວນຫຼາຍຈຶ່ງຕັດກິ່ງອອກ (ສຳຄັນຕ້ອງສັງເກດຮາກເປັນສີນ້ຳຕານແກ່) ຫຼັງຈາກຕັດກິ່ງພັນແລ້ວ ຄວນແຊ່​ເບົ້າ​ໂທມໄວ້ໃນນ້ຳ​ໃຫ້​ຊຸ່ມ, ກ່ອນ​ຈະຊຳໃນຖົງ ຫຼື ພາຊະນະຊຳ ຕ້ອງແກະຖົງຢາງ ຫຼື ​ແຜ່ນ​ຢາງທີ່ຫຸ້ມອອກ ລະວັງ​ຢ່າ​ໃຫ້​ຮາກ​ຈີກ​ຂາດ ແລະ ຕັດແຕ່ງກິ່ງ, ໃບອອກບາງສ່ວນ ​ເມື່ອ​ຊໍາ​ແລ້ວ​ຄວນໃຊ້ໄມ້ປັກລົງກາງຖົງຊໍາ ເພື່ອຍຶດກິ່ງບໍ່ໃຫ້ເຄື່ອນ ເໜັງ ເພາະຈະເປັນການກະທົບກະເທືອນຕໍ່ລະບົບຮາກທີ່ຍັງບໍ່ຂະຫຍາຍຕົວ, ຄວນເກັບຮັກສາໄວ້ໃນຮົ່ມ ຫຼື ໃນສວນກ້າທີ່ມີລະບົບກັນແສງ ​ແລ້ວຫົດນ້ຳໃຫ້ມີຄວາມຊຸ່ມຊື່ນຢູ່ສະເໝີ ແລະ ຈັດວາງໄວ້ໃຫ້ເປັນລະບົບແຕ່ລະຊະນິດພັນພືດ ເພື່ອສະດວກໃນການບົວລະບັດຮັກສາ.

Share: